 |
พิพิธภัณฑ์ตำหนักปลายเนิน ตั้งอยู่บนถนนพระรามสี่ กรุงเทพฯ แต่เดิมเป็นพระตำหนักที่ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจิตรเจริญ กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ทรงใช้เป็นที่ประทับชั่วคราวในเบื้องแรก ปัจจุบัน ตำหนักปลายเนินนี้ได้ใช้เป็นสถานที่จัดงานวันนริศฯ โดยมูลนิธิสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ จะจัดเป็นประจำในวันที่ 28 เมษายน ของทุกปี ซึ่งเป็นวันคล้ายวันประสูติของสมเด็จฯ กรมพระนริศฯ โดยเปิดโอกาสให้บุคคลภายนอกเข้าชมได้ตามเวลาราชการ โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายแต่ประการใด
ประวัติ
 | สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ ทรงโปรดให้ซื้อเรือนไทยอย่างโบราณเพื่อสร้าง ก่อสร้างเสร็จในปี พ.ศ.2457 เป็นพระตำหนักเพราะมีพระประสงค์จะให้เสร็จโดยเร็วและไม่สิ้นเปลือง เนื่องจากทรงพระประชวรและมีพระดำริจะมาประทับนอกเมืองเป็นครั้งคราว แต่ท่านมักจะประชวร เมื่อกลับไปประทับที่ วังท่าพระ เนื่องจากพระองค์จะต้องทรงงานประจำที่วังท่าพระ ข้างพระบรมมหาราชวัง จนกระทั่งเข้าช่วงปลายของพระองค์ พระตำหนักนี้จึงเป็นที่ประทับโดยถาวรไป ส่วนวังท่าพระนั้น จะเสด็จไปประทับเฉพาะช่วงหน้าหนาว หรือช่วงที่มีงานพระราชพิธีเท่านั้น สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ ทรงเสด็จประทับอยู่ ณ วังที่คลองเตยจนกระทั่งสิ้นพระชนม์ลงในปี พ.ศ.2490 วังนี้จึงตกแก่ทายาทตระกูลจิตรพงศ์นับแต่บัดนั้นเป็นต้นมา ผู้ครอบครอง คือ ม.ล.ดวงจิตร จิตรพงศ์
เนื่องจากมีการตัดทางรถไฟผ่านถนนพระราม 4 ถนนถูกถมให้สูงเท่าทางรถไฟ เวลาข้ามเนินคนขับรถม้าจะต้องเข็นหรือช่วยจูง พอสุดเนินถึงที่ราบก็ถึงสะพานวังพอดี เนินแห่งนี้ใช้เป็นที่สังเกตของคนที่ไม่รู้จักวัง จึงทรงเรียกชื่อตำหนักว่า "ปลายเนิน" ปัจจุบันตำหนักได้เปลี่ยนแปลงไปมาก เนื่องจากย้ายมาทำการปลูกใหม่ มีเพียงส่วนชั้นบนเท่านั้นที่ยังคงเดิม
ลักษณะอาคาร
เป็นเรือนไทย 2 ชั้น ชั้นล่าง เป็นใต้ถุนสูงยกพื้นโล่ง มีโครงสร้างเสาชั้นล่างเป็นเสาปูน ส่วนตัวเรือนเป็นเรือนไม้ทั้งหมด หลังคาจั่วปีกนก มุงด้วยกระเบื้องดินเผา เป็นลักษณะของเรือนไทยประเพณีทั้งหลัง มีการวางผังต่างไปจากเรือนไทยโบราณทั่วไป คือ ยืนตามตะวันทุกหลัง และวางเหลื่อมเยื้องกันเพื่อรับลมและเลี่ยงการรับแดด แทนการวางเรือนล้อมรอบนอกชานแบบโบราณ ที่ประทับส่วนพระองค์เป็นเรือน 2 หลัง เชื่อมต่อกันด้วยชาน หลังหนึ่งเรียกว่า "ตำหนักโถง" อีกหลังเรียกว่า "ตำหนักบรรทม" จากตำหนักโถงมีชานกว้างเชื่อมกับเรือนของพระชายา และพระโอรสธิดา
เมื่อแรกสร้างมุงหลังคาจากทุกหลัง บางหลังฝาทำด้วยแผงไม้ไผ่สานมีไม้ประกับเป็นกรอบค้ำเปิดขึ้นได้ทั้งฝา ต่อมาได้เปลี่ยนใช้กระเบื้องไม้สักมุงหลังคาแทน เพราะจากนั้นต้องเปลี่ยนใหม่ทุก 2-3 ปี ส่วนฝาเปลี่ยนเป็นฝาไม้มีหน้าต่างกว้าง เนื่องจากไม่สะดวกในฤดูฝน ซึ่งยุคนั้นไม่มีใครเคยทำ
 | 1164 ถนนพระราม 4 แขวงคลองเตย เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร 10110 |  | 0-2249-4280 |  | 0-2249-6846 |  | วันที่ 28 เมษายนของทุกปี เวลา 09.00 - 18.00 น. |  | สาย 4, 13, 22, 45, 46, 47, 74, 106, 109, 115, 116, 149
|  | รถไฟฟ้าใต้ดิน : สถานีคลองเตย |  | บริเวณด้านหน้าตำหนัก |  | สามารถถ่ายรูปได้เฉพาะภายนอกอาคาร |  | ตลาดคลองเตย, โรงงานยาสูบ, ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์, สนามมวยเวทีลุมพินี, สวนลุมพินี |  | กิจกรรมวันนริศ : แสดงละครบทพระนิพนธ์ของสมเด็จฯ กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์, แสดงดนตรีไทย |  | คลิกดูแผนที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์ตำหนักปลายเนิน
| | | | | |
ที่มาข้อมูล : www.wikipedia.org
| |
