วันเสาร์ที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2552

ยกต้นไม้ 100 ปี สู่ป่าคอนกรีต ธรรมชาติจัดสรร...มีไว้บอกรสนิยม

วันที่ 26 เมษายน 2552 เวลา 00:00 น. |
 
 
ยกต้นไม้ 100 ปี สู่ป่าคอนกรีต ธรรมชาติจัดสรร...มีไว้บอกรสนิยม
วิธีแก้ปัญหาอากาศร้อนสมัยนี้คิดแบบรวบรัด คือการติดตั้งเครื่องปรับอากาศในอาคารบ้านเรือนแทน แต่การที่จะขุดดินลงแรง ปลูกต้นไม้รอบบ้านอาคารที่อยู่อาศัยเพื่อลดไอร้อนจากแดด หลายคนละเลยเพราะเหนื่อยยากไม่น้อย หากแต่บ้านผู้มีฐานะมีเงินจ้างบริษัทมาจัดสวนให้บ้านร่มรื่น มีต้นไม้มากมายแปลกพันธุ์แปลกชื่ออยู่ในบ้าน ทำให้น่าอยู่น่าอาศัยและเป็นสิ่งเชิดหน้าชูตาได้ไม่น้อย

หมู่บ้านจัดสรร โรงแรม รีสอร์ท ร่มรื่นมีต้นไม้ใหญ่ยักษ์เกิดขึ้น เป็นเรื่องน่าทึ่งและให้ความสวยงามไปพร้อม ๆ กัน แม้ต้นไม้จะใหญ่สักเพียงใดก็ย้ายถิ่นฐานได้ด้วยเทคโนโลยี อยากย้ายข้ามจังหวัดหรือข้ามประเทศก็ทำกันได้ กลายเป็นธุรกิจหนึ่งที่เฟื่องฟูไม่น้อย

สุวินิจ พันธุ์ชาลี นักขุดล้อมต้นไม้และเจ้าของร้าน ขายต้นไม้สวนลีลา ไม้ป่า รังสิตคลองหก บอกเล่าให้ฟังว่ากระแสการซื้อขายต้นไม้ใหญ่อายุหลายร้อยปีเริ่มต้นมาจากนักจัดสวน นักจัดสวนแนะนำเจ้าของบ้านถึงการเลือกหาต้นไม้หลากชนิดมาประดับสวน บวกกับคนขายต้นไม้ทดลองนำต้นไม้ที่ขุดมาขาย แล้วลูกค้าสนใจเกิดกระแสปากต่อปาก

สำหรับไม้ที่เรียกหากันในการจัดสวน สุวินิจ บอกว่าไม้ที่ขึ้นอยู่ในป่าแต่ไม่ได้อยู่ในพื้นที่ป่ามีค่ามีราคาทั้งหมด อาทิ ไม้พะยูง พะยอม กันเกรา กระโดน จิกน้ำ จิกน้ำระย้า จิกเศรษฐี อโศกน้ำ สาละ ลีลาวดี เสม็ดแดง แคนา เป็นต้น บางต้นมีราคาเป็นแสนขึ้นอยู่กับรูปทรงของต้นไม้เป็นหลัก อย่างเช่น ต้นสาละ ต้นโพธิ์ เป็นต้น แต่ต้นไม้ที่ตลาดต้องการและขายง่ายยังเป็น ลีลาวดี ไม้ชนิดนี้ดูที่เส้นผ่าศูนย์กลางของขนาดลำต้นเป็นสำคัญ เช่น เส้นผ่าศูนย์กลาง 5 นิ้วราคาประมาณ 12,000-15,000 บาทต่อต้นแล้วแต่รูปทรงของต้นประกอบกับพันธุ์ด้วย ถ้าเป็นขาวพวงก็ยิ่งราคาดีเพราะมีดอกเยอะ ยิ่งต้นไม้ที่มีรูปทรงคดเคี้ยว มีปุ่มโปนอยู่ตามลำต้น ดูแล้วแปลกขลัง กลายเป็นไม้มีราคา ซื้อขายกันเป็นแสนต่อต้น

"รูปทรงเหล่านี้เกิดจากธรรมชาติสร้างใช้เวลาหลายปี เกิดจากพายุช่วยบ้างให้ต้นไม้มาเบียดกัน ไม้จึงออกมาเป็นสภาพอย่างนี้ ในจังหวัดในอำเภอหนึ่งมีไม่กี่ต้นราคาจึงแพงมาก ชาวบ้านบางคนไม่รู้ตัดทิ้ง บางต้นราคาเท่า ๆ กับรถคันหนึ่ง ในหมู่คนจัดสวนเรียกกันว่าไม้ลีลา"

ชาญชัย ศรีสวัสดิ์ นักจัดสวนที่อยู่ในวงการมากว่า 20 ปี
บอกเล่าว่า งานจัดสวนส่วนใหญ่จะต้องเน้นเลียนแบบธรรมชาติให้ได้ใกล้เคียง ที่สุด ดังนั้นการเลือกต้นไม้ต้องดูลีลาให้กลมกลืนธรรมชาติ เช่น จิกน้ำ เป็นไม้ธรรมชาติอยู่ริมน้ำ เวลาเลือกไปปลูกในสวนก็ต้องเป็นสวนที่มีแหล่งน้ำทอดเลี้ยวข้ามคลองยิ่งเป็นที่ต้องการ การนำเสนอต้นไม้หรือต้นไม้แปลก ๆ ขึ้นอยู่กับงบประมาณของลูกค้าด้วย อย่างคนที่เป็นระดับมหาเศรษฐี ส.ส.นักการเมืองจะชอบไม้ล้อมยืนต้นขนาดใหญ่ไปปลูกที่บ้าน เช่น พะยอม กันเกรา จิกเศรษฐี จัดอยู่ในกลุ่มไม้มงคล ซึ่งไม้เหล่านี้บางต้นอายุนับ 100 ปี คนที่มีฐานะหน่อยจะชอบเพราะเป็นเครื่องบ่งบอกฐานะและบารมีของเจ้าของบ้านด้วย

"เวลาซื้อต้นไม้ใหญ่ขุดล้อม ให้สังเกตมีใบอ่อนที่แตกออกมาเจริญงอกงาม ดูโคนต้นเกิดรากเล็ก ๆ เกิดขึ้นนั้นแสดงว่าต้นสมบูรณ์ ดูขุยมะพร้าวมีสีคล้ำแสดงว่าเป็นต้นไม้ที่ขุดล้อมมานานแล้ว เพราะบางชนิดต้องมาเลี้ยงส่วนใหญ่เป็นไม้เปลือกแข็ง เช่น กันเกรา พะยูง ทองกวาว ต้องเลี้ยงให้เกิดรากก่อนจึงย้ายไปปลูกที่ใหม่ได้ ส่วนไม้เปลือกอ่อน เช่น ประดู่ หางนกยูงฝรั่ง สามารถย้ายแล้วปลูกในที่ใหม่ได้ทันที" นักจัดสวนให้คำแนะนำ

ไม้ขุดล้อมเหล่านี้บางต้นมีอายุยาวนานมาหลายชั่วอายุคน วิธีการเสาะแสวงหาไม้เหล่านี้ต้องใช้นายหน้าไม่ต่างกับการซื้อขายที่ดิน แต่ไม่มีการเข้าไปขุดล้อมไม้ในเขตป่าหรือพื้นที่อุทยานเด็ดขาดเพราะเป็นเรื่องที่ผิดกฎหมาย ไม้เหล่านี้มีที่มาจากผืนดินที่มีเจ้าของ ทั้งบ้านคน วัด หรือที่ทางของมหาเศรษฐีที่ทิ้งร้างไว้ให้คนเฝ้า วันดีคืนดีคนเฝ้าขายต้นไม้ใหญ่ไปแล้วก็มี

"เมื่อมีคนติดต่อว่ามีไม้เราจะไปดูด้วยตัวเอง จะดูจากรูปทรงของไม้แล้วประเมินราคาฟอร์มสวยมากก็หลายหมื่นดูแล้วมาขายในกรุงเทพฯอาจได้เป็นแสน ติดต่อกับชาวบ้านบางคนไม่ขายบอกว่าจะเก็บไว้ให้ลูกหลาน เราก็เพิ่มราคาให้อีกเจรจาต่อรองกัน บอกว่าเอาเงินไว้ปลูกบ้านดีกว่า เขาก็ใจอ่อนเหมือนกัน แต่มีเหมือนกันที่อยากปลูกบ้านแล้วต้องการเอาต้นไม้ใหญ่ออกไม่ให้เหลือตอ เขาให้เราฟรี ๆ ก็มี เพราะเขาไม่มีรถเครนยก ต้องเสียค่าใช้จ่ายสูง" นักขุดล้อมต้นไม้บอกวิธีการทำงาน

สุวินิจ เล่าว่าการขุดล้อมต้นไม้ใหญ่ต้องดูฤดูกาลด้วย ฤดูกาลที่เหมาะคือหมดฝนไปแล้ว และหลีกเลี่ยงช่วงหน้าหนาวที่มีลมแรง ซึ่งขั้นตอนการขุดไม้เหล่านี้ต้องใช้ความใจเย็นเป็นหลัก ก่อนลงมือ ขุดต้องจุดธูปบอกกล่าวขอขมาต้นไม้ก่อนตามความเชื่อ บางต้นใช้เวลาเป็นอาทิตย์ ต้องกินอยู่หลับนอนกับต้นไม้โดยใช้แรงงานคนในการขุดทั้งหมด ค่อย ๆ เซาะดินให้ลึกลงไปถึงราก หากต้องตัดรากจะใช้เลื่อยมาตัดรากไม้แทนการใช้เสียมเพื่อป้องกันการเกิดแผลให้น้อยที่สุด ระหว่างขุดจะต้องมีไม้ค้ำยัน เพื่อป้องกันตุ้มหรือดินที่หุ้มรากหลุดโดยใช้กระสอบป่านหุ้มตุ้มดินไว้ เหตุผลที่ต้องใช้กระสอบป่านเพราะเก็บความชื้นและป้องกันตุ้มดินแตกเคลื่อนได้ดีที่สุด ซึ่งตุ้มดินเป็นเรื่องสำคัญของการขุดล้อมต้นไม้จะรอดหรือไม่รอดตุ้มดินเป็นเรื่องสำคัญ เมื่อขุดไปจนสุดราก ขั้นตอนต่อมาต้องใช้รถเครนยก บางต้นสูงใหญ่ต้องใช้ระดับ เพาเวอร์เครนยกขึ้น

ต้นไม้เกือบทุกชนิดขุดล้อมได้แต่ไม้ที่ทำได้ยากสุดเห็นจะเป็นไม้ผล น้อยต้นที่ขุดแล้วจะรอดหรือให้ผลเหมือนเดิม ภาษาคนทำต้นไม้เรียกว่า "ต้นไม้ช็อก" ดังนั้นวิธีการขุดล้อมไม้ผลจะต้องขุดแล้วล้อมทิ้งไว้ในที่เดิม 5-6 เดือน แล้วจึงย้ายมาอีกที นอกจากนี้ยังมีไม้ผิวบาง เช่น ต้นแจง ไม้เหล่านี้ล้อมแล้วดูแลยากเช่นกัน ต้นไม้ล้อมเมื่อย้ายมาอยู่ในร้านขายต้นไม้ เจ้าของต้องดูแลให้น้ำยาเร่งราก บี 1 ทิ้งไว้ 3 เดือน เพื่อให้รากฝอย ออกมาจึงจะจำหน่ายได้ ซึ่งตรงนี้ก็เป็นต้นทุนหนึ่งนอกจากค่ารถเครน ค่าคนขุด ค่าต้นไม้ ค่ารถขนส่ง ค่าตำรวจนำทาง จิปาถะ เบ็ดเสร็จต้นไม้จึงมีราคานับหลักแสน ดังนั้นในเส้นรัศมีของการซื้อขายต้นไม้เหล่านี้จะห่างจากกรุงเทพฯไม่เกิน 400 กม. ได้แก่ พื้นที่ จ.ชัยภูมิ นครราชสีมา ปราจีนบุรี นครสวรรค์ สระแก้ว ยังเป็นทำเลที่เหมาะสมของการย้ายต้นไม้

ยิ่งถ้าไกลออกไปราคาของต้นไม้เหล่านี้ก็จะสูงตาม แต่กระนั้นพื้นที่เหล่านี้ก็ถูกนักขุดล้อมหาต้นไม้กว้านซื้อจนเหลือน้อย พื้นที่ตลาดใหม่ตอนนี้อยู่แถวจันทบุรี แถบพื้นที่ชาวบ้านรอบ ๆอุทยานแห่งชาติเขาสอยดาว เพราะที่นั่นอุดมสมบูรณ์ และไกลออกไปที่แถบภาคเหนือที่นักค้าต้นไม้กำลังหมายตา

"เราไม่ได้ทำลายต้นไม้ แค่เปลี่ยนที่ปลูก บางครั้งอยู่ในธรรมชาติเดิมชาวบ้านจะโค่นทิ้ง แต่ไปอยู่ในเมืองมีคุณค่าไปสร้างป่าให้ในเมือง" คนพาไม้ใหญ่สู่เมืองพยายามบอกข้อดีของการย้ายถิ่นต้นไม้

ในยุคที่สังคมของคนมีเงินพยายามจะใช้เงินซื้อความรู้สึก เลือกเดินทางสู่ธรรมชาติแต่ขอเป็นธรรมชาติอันสะดวกและจัดสรรได้ หลายคนเริ่มมองเห็นแล้วว่า "ต้นไม้" คือของมีค่าและพัฒนาตัวเองเป็นมรดกตกทอดที่สร้างไว้ให้ลูกหลานได้.
 

พรประไพ เสือเขียว
article@dailynews.co.th
 


Insert movie times and more without leaving Hotmail®. See how.